Zasady działania ośrodków przy parafialnych
Przygotowania wstępne
Aby założyć ośrodek Przymierza Rodzin przy parafii powinna zebrać się grupa rodzin, chcąca działać według zasad Przymierza, poinformować o swoim zamiarze Zarząd Przymierza Rodzin i uzyskać zgodę na założenie ośrodka od miejscowego proboszcza. Odpowiednio, rodziny chcące założyć ośrodek Przymierza przy szkole lub klasztorze muszą uzyskać zgodę władz danej placówki.
Ośrodek Przymierza Rodzin utworzony przy parafii podlega proboszczowi, który wyznacza duszpasterza (kapelana) dla Przymierza spośród księży pracujących w parafii.
Organizując Przymierze Rodzin w parafii trzeba mieć na uwadze istniejące już tam grupy. Chodzi o to, aby Przymierze Rodzin, które ma służyć budowaniu wspólnoty parafialnej, nie tylko nie utrudniało pracy innych grup, ale przeciwnie, aby je wspomagało.
Aby ośrodek Przymierza mógł sprawnie funkcjonować i przynosić owoce, powinno w nim być nie mniej niż dziesięć-dwanaście rodzin. Dlatego też należy od samego początku informować o powstawaniu grupy i zapraszać do uczestnictwa zainteresowane rodziny za pomocą ogłoszeń na mszach świętych, organizując zebrania informacyjne dla rodziców i wywieszając plakaty na terenie parafii.
Po zorganizowaniu się ośrodka i wyborze jego władz (Zespołu TOPR), ośrodek jest formalnie powoływany uchwałą Zarządu Przymierza.
Inicjacja grupy
Najwłaściwszą formą utworzenia grupy rodzin jest wyjazdowe spotkanie wprowadzające, w którym biorą udział rodzice, ich dzieci i przyszli wychowawcy grupy dziecięcej. Organizatorami spotkania powinny być osoby o dużym doświadczeniu w pracy Przymierza Rodzin.
Spotkanie wprowadzające (zwane inicjacją grupy) ma na celu:
- Przedstawienie rodzicom i wspólne przedyskutowanie celów, kierunków i zasad działania Przymierza Rodzin.
Należy zwrócić uwagę na następujące sprawy:
– co konkretnego daje ruch rodzinie i jej członkom,
– co rodzina i jej członkowie mają wnieść w życie i działalność grupy,
– do czego zobowiązuje się rodzina i jej członkowie włączając się w stowarzyszenie Przymierze Rodzin.
- Podjęcie przez rodziców świadomej decyzji dotyczącej włączenia się w Przymierze Rodzin.
- Powstanie więzi między rodzinami, jak również między rodzicami i dziećmi a wychowawcami. Dokonuje się to poprzez przebywanie ze sobą, wspólne działania, rozmowy oraz wspólną modlitwę.
- Utworzenie grupy rodziców i wyłonienie z niej Zespołu osób odpowiedzialnych za działalność grupy.
- Powstanie grupy dziecięcej.
Osoby chętne do przystąpienia do Przymierza Rodzin podpisują deklaracje (wg ustalonego wzoru), z tym że w imieniu dzieci i młodzieży do lat 16 deklarację składają rodzice. Należy dbać o podpisywanie deklaracji przez nowych członków ośrodka, gdyż dopiero od daty jej złożenia liczy się czas bycia członkiem-uczestnikiem, a więc i rok potrzebny do uzyskania statusu członka rzeczywistego.
Zespół Terenowego Ośrodka Przymierza Rodzin
Członkowie ośrodka, którzy ukończyli 16 lat wybierają Zespół TOPR, czyli władze ośrodka. W skład Zespołu wchodzą:
– Odpowiedzialny za Ośrodek,
– Koordynator grup dziecięcych i młodzieżowych,
– ksiądz kapelan wyznaczony przez proboszcza,
– członkowie Zespołu zgodnie z uchwalonym Regulaminem Ośrodka.
Regulamin Ośrodka uchwala się z reguły dopiero po pewnym czasie od utworzenia ośrodka, po jego okrzepnięciu i rozpoznaniu specyfiki jego funkcjonowania, natomiast w okresie założycielskim warto wybrać osoby na następujące funkcje:
– animator życia religijnego,
– organizator obozów i imprez,
– skarbnik,
– organizator pomocy wzajemnej.
O ile w ośrodku jest kilka grup działających niezależnie i różniących się charakterem, niektóre funkcje (np. organizator obozów i imprez) mogą być odrębne dla każdej z nich.
Odpowiedzialny za Ośrodek. Na tę funkcję, najważniejszą w ośrodku, należy wybrać osobę, która w swoim życiu osobistym, rodzinnym i zawodowym stara się kierować zasadami chrześcijańskimi. Powinna ją ponadto cechować operatywność, zdolności organizacyjne i dobry kontakt z ludźmi. Do obowiązków Odpowiedzialnego należy:
– koordynowanie działalności ośrodka,
– kierowanie pracą Zespołu i współdziałanie z osobami pełniącymi poszczególne funkcje,
– zapewnienie sprawnego przepływu informacji wewnątrz grupy i pomiędzy grupami,
– zwoływanie zebrań członków ośrodka o charakterze organizacyjnym (np. celem dokonania wyborów nowego Zespołu TOPR),
– reprezentowanie ośrodka na zewnątrz (m.in. wobec proboszcza i Zarządu Przymierza)
– utrzymywanie kontaktu z Sekretariatem Przymierza Rodzin.
– przyjmowanie rodzin do ośrodka.
Koordynator grup dziecięcych i młodzieżowych. Tę funkcję powinna objąć osoba posiadająca doświadczenie pedagogiczne, najlepiej były wychowawca w Przymierzu Rodzin. Jest wskazane, aby Koordynator nie miał dzieci w grupach tego ośrodka, żeby mógł pełnić rolę mediatora pomiędzy kadrą wychowawczą a rodzicami. Koordynator jest wybierany przez Zespół TOPR w porozumieniu z Zespołem ds. Młodzieży Zarządu Przymierza.
Do zadań Koordynatora należy:
– wyszukiwanie odpowiednich wychowawców i pomocników wychowawców do grup dziecięcych i młodzieżowych w ośrodku oraz przedstawianie ich do akceptacji proboszcza i Odpowiedzialnego,
– opieka nad kadrą wychowawczą, a w szczególności dbanie o rozwój jej umiejętności pedagogicznych i formację religijną,
– analiza i zatwierdzanie semestralnych programów działania grup oraz programów obozów przygotowanych przez kadrę wychowawczą,
– uczestniczenie w ważniejszych spotkaniach kadry wychowawczej oraz w spotkaniach kadry z rodzicami.
Jeśli w ośrodku nie ma Koordynatora, merytoryczną opiekę nad kadrą wychowawczą sprawuje opiekun z ramienia Zespołu ds. Młodzieży.
Animator życia religijnego. Funkcja Animatora jest szczególnie odpowiedzialna, jeśli się zważy, że celem istotnym Przymierza Rodzin jest tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi osobowości chrześcijańskiej wszystkich członków, a więc i rodziców. Rola Animatora nie ogranicza się do spraw organizacyjnych. Musi on również dbać o rozwój prawdziwie chrześcijańskiej atmosfery w grupie, m.in. o to, aby stosunki wzajemne były nacechowane życzliwością, akceptacją, gotowością pomocy i współpracy. Oddziałuje on na członków grupy w dużej mierze swoją postawą, przykładem i słowem. Powinien się odznaczać autentycznym życiem chrześcijańskim, wiedzą religijną, równowagą emocjonalną, otwartością i dyskrecją w kontaktach z ludźmi.
Do organizacyjnych zadań Animatora należy:
– przygotowanie odpowiedniej modlitwy na wszystkie spotkania grupy,
– dbanie o uczestnictwo rodzin we Mszy św. odprawianej raz w miesiącu – w zasadzie w dzień powszedni – dla Przymierza Rodzin w parafii,
– organizowanie dni skupienia i rekolekcji,
– udział w organizowaniu pielgrzymek i spotkań okolicznościowych (np. opłatka) dla ośrodka Przymierza,
– organizowanie spotkań o charakterze formacyjnym,
– ułatwianie rodzinom dostępu do literatury o tematyce religijnej, rodzinnej i wychowawczej.
Animator działa w ścisłym porozumieniu z duszpasterzem (kapelanem) ośrodka.
Organizator obozów i imprez. Tę funkcję powinna pełnić osoba mająca zmysł organizacyjny, doświadczenie turystyczne i umiejętność współpracy z kadrą wychowawczą. Do zadań Organizatora należy:
– rozpoznawanie potrzeb grupy w zakresie imprez dla rodzin (oprócz spotkań religijnych i formacyjnych) oraz przedstawianie propozycji,
– przygotowanie i realizacja zaplanowanych imprez,
– współpraca z wychowawcami grup dziecięcych w organizowaniu i prowadzeniu obozów i większych wyjazdów: ustalenie rodzaju, miejsca i terminu wyjazdu oraz zakresu czynności powierzonych rodzicom.
W tym ostatnim przypadku Organizator działa w ścisłym porozumieniu z Koordynatorem grup dziecięcych i młodzieżowych. Rodzice współpracują przy organizacji obozów, wspierając wychowawców w miarę potrzeb i możliwości. Za program obozu odpowiedzialni są wychowawcy i Koordynator.
Skarbnik. Do jego zadań należy:
– zbieranie zadeklarowanych przez rodziców składek na cele grupy dziecięcej, jak i grupy rodziców,
– zbieranie opłat za obozy, pielgrzymki itp. i wspólne z prowadzącymi daną imprezę rozliczanie kosztów,
– prowadzenie innych rozliczeń finansowych.
Organizator pomocy wzajemnej. Tę osobę musi cechować wrażliwość na sprawy ludzkie oraz takt i dyskrecja. Do zadań Organizatora pomocy należy:
– rozeznanie sytuacji rodzin,
– organizowanie pomocy materialnej dla rodzin w trudnych warunkach, w tym dofinansowań do obozów dziecięcych i droższych imprez,
– organizowanie wymiany rzeczy dziecięcych,
– organizowanie innych form pomocy, np. opieki w wypadku choroby czy czasowej nieobecności rodziców
Regulamin ośrodka
W ciągu pierwszego roku swojego istnienia, Terenowy Ośrodek Przymierza Rodzin ustala w porozumieniu z Zarządem Przymierza regulamin Ośrodka nie będący w sprzeczności ze statutem Przymierza, prawem o stowarzyszeniach i przepisami Kodeksu Prawa Kanonicznego. W regulaminie powinny się zawierać zasady funkcjonowania ośrodka, a przede wszystkim:
– skład Zespołu TOPR, zakres i sposoby jego działania,
– sposób przeprowadzania wyborów i innych głosowań,
– częstotliwość i tryb przeprowadzania Walnych Zebrań członków TOPR,
– regulacje dotyczące działalności grup w ośrodku.
Wzorce regulaminów dostępne są w Sekretariacie Przymierza Rodzin.
